نویسنده: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون




 

اصولاً استرس واکنش بدن به موقعیتهای زیانبخش است، که برخی از آنها واقعی یا اکتسابی هستند. استرس می‌تواند، عوارض مختلف جسمی و روانی را به بار آورد. مواردی که در این قسمت بدانها اشاره می‌شود، علائم مرتبط با استرس بیش از حد در مردان است.
«بزرگترین سلاح در برابر استرس، توانایی ما در انتخاب یک فکر در مقابل دیگری است.» ـ ویلیام جیمز
متاسفانه استرس، جزء لاینفک زندگی امروزی شده است و می‌تواند بر سلامت و آسایش ما اثر نامطلوبی بگذارد. به طور کلی، استرس‌ بر دو نوع است:
1. استرس مثبت و مفید (Eustress): نوعی از استرس است که اغلب استرس مفید نامیده می‌شود.
2. استرس منفی و مضر یا پریشانی (Distress): نوع مخرب استرس است و هنگامیکه فرد نمی‌تواند از عهده‌ی فشار روزانه‌ی زندگی برآید، اتفاق می‌افتد.
استرس یک تجربه‌ی فردی به حساب می‌آید و توانایی هر فرد برای مقابله با آن همواره نسبت به فرد دیگر متفاوت است. هنگامی که وضعیت به تشخیص علائم می‌رسد، شناخت نشانه‌های استرس در مردان بسیار دشوار می‌شود و در این مورد مردان بدتر از خانمها هستند. در مردان اغلب تشخیص استرس، به عنوان نشانه‌ای از ضعف شخصیتی آنها پنداشته می‌شود، به گونه‌ای که آنها به طور کلی به نادیده گرفتن نشانه‌های اولیه‌ی استرس تمایل دارند. این مقاله علائم استرس مشاهده شده در مردان و پیامدهای آن در بدنشان را توضیح می‌دهد.

علائم استرس در مردان

مردان، همانند زنان، تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرند و می‌توانند بعلت علائم شدید استرس مشکلات جسمی و روانی را تجربه کنند.

خستگی شدید

شایع‌ترین علامت استرس در مردان کمبود انرژی و خستگی است. احساس ضعف و از دست دادن انرژی، بدن را فراگرفته و شخص قادر به تمرکز بر روی کار روزانه خود نیست. حتی اگر مدت زمان کمی کار کند، به شدت خسته می‌شود. این خستگی نه تنها جسمانی است، بلکه به نوعی توانایی وی را برای مقابله با فشار کاری به لحاظ روحی در هم می‌شکند. در این حالت شخص هر قدر هم بخوابد یا استراحت کند، فایده‌ای ندارد، وی بعد از هر تلاش بی‌اثر برای بالا بردن انرژی خود، احساس بی‌انگیزگی می‌کند.

الگوهای خواب نامنظم

اختلال در الگوهای خواب و در برخی موارد حاد، بی‌خوابی نشانه‌های عمده‌ی استرس بیش از حد می‌باشد. فرد الگوهای خوابش نامنظم شده، یا بیش از حد می‌خوابد و یا احتمالاً تنها چند ساعت در شب به خواب می‌رود. علاوه بر این، خواب نامنظم وی ممکن است با کابوس همراه باشد. اگر الگوهای خواب نامنظم به مدت طولانی ادامه یابند به اختلالات خوابی منجر می‌شود که بیشتر جنبه‌ی روانی دارند تا مشکلات جسمانی.

اضطراب بیش از حد

نگرانی بیش از اندازه، ثبات روحی و روانی انسان را مختل کرده و فرد رنج دیده حتی برای کوچکترین مسائلی که به توجه کمی نیاز داشته و یا اصلاً نیازی به رسیدگی ندارند، دچار نگرانی می‌شود. این نگرانی‌های مداوم، دور باطلی از افکار منفی را ایجاد کرده و آرامش روحی و روانی فرد را برهم می‌زند. فرد در جهانی از ترس، تنش، و نگرانی زندگی می‌کند که در دراز مدت به لحاظ ذهنی و جسمی دچار آسیب می‌شود.

کج خلقی

تغییرات ناگهانی در خلق و خوی و تغییرات رفتاری معمولاً اولین شاخصهایی هستند که بیان می‌کنند فرد تحت فشار شدیدی قرار دارد. همه ما می‌دانیم وقتی که در سر کار یا خانه تحت استرس شدیدی (به دلایل مختلف) قرار داریم چه احساس آزار دهنده‌ای دارد. تحت استرس شدید، اغلب در آستانه از دست دادن صبر و شکیبایی خود قرار می‌گیریم و حتی یک مشکل کوچک می‌تواند به قدری ما را به خشم آورد که رفتاری کاملاً بی‌ادبانه و زننده از خود نشان بدهیم. ناامیدی که در درون ذهن و جسم ما ایجاد می‌شود، در قالب خشم بروز می‌کند و اغلب به بروز رفتاری پرخاشگرانه نسبت به دوستان یا اعضای خانواده منجر می‌گردد.

احساس گناه و بی ارزشی

شدت طغیان عاطفی زمانی که فرد احساس گناه می‌کند، استرس را افزایش می‌دهد. غم و اندوه عمیق عاطفی در مورد وقایع گذشته و یا شکست‌هایی که داشته، به احساس بی‌ارزشی در ذهن بیمار منتهی می‌شود. فرد به طور دائم نسبت به خود دلسوزی افراطی داشته و انزوا را ترجیح می‌دهد.

سوء مصرف مواد

گروهی از مردانی که تحت استرس قرار می‌گیرند، سعی می‌کنند با آن روبرو شده و از عهده‌ی آن برآیند. اما گروهی دیگر سعی خواهند کرد تا آنجا که ممکن است از استرس و فشاری که با آن مواجه‌اند، فرار کنند.کمک گرفتن از مواد مخدر و الکل می‌تواند نشانه‌ی توسعه‌ی استرس در مردان باشد. سوء مصرف مواد و الکل بر سلامت فرد اثر خواهد گذاشت و همچنین در زندگی خانوادگی مشکلاتی را به وجود خواهد آورد.

چند شاخص‌ دیگر

• از دست دادن اشتها
• درد عضلانی
• درد قفسه سینه
• ضربان قلب نامنظم
• تحریک جنسی پایین
• سردرد
• طفره رفتن و تعلل
• تعریق بیش از حد
• فشار خون بالا
• افزایش تعریق
• مشکل پیدا کردن در حین استراحت
• افزایش وزن و یا از دست دادن بیش از حد وزن
• افزایش استفاده از مواد مخدر و الکل
• تغییر ارتباط با افراد نزدیک
• پرخوری یا بی اشتهایی عصبی

پیامدهای استرس طولانی مدت

چه مرد و چه زن، هر کسی ممکن است در خانه و یا محل کار یا هر دو، اوقات پر تنشی داشته باشد. اگر چه، هر چند وقت یکبار، داشتن کمی استرس، مشکل و نگرانی بزرگی نیست اما چنانچه به استرس مزمن و شدید تبدیل شود، آنگاه ممکن است مشکلات جدی برای سلامت ایجاد ‌کند که برخی از آنها در ذیل آورده شده است:

• چاقی
• بیماری‌های قلبی
• مشکلات قاعدگی
• اختلال در خوردن
• مشکلات مربوط به مو
• عفونت پوست
• افسردگی و اضطراب
• اختلال عملکرد جنسی

استرس را می‌توان با تلاش‌های مستمر فرد و افراد نزدیک به او مهار کرد. فردی که این گونه علائم را تجربه می‌کند، نباید در کمک گرفتن از مشاوره دچار تردید شود. شخص رنجور همچنین می‌تواند تجربه خود را با اعضای خانواده در میان گذاشته و جهت بیرون انداختن استرس از زندگی‌اش، برنامه و نقشه‌ای را طرح‌ریزی کند.
ایجاد عادات سالم، مانند یوگا و مدیتیشن برای سلامت جسمی و روانی مفید است. انتظارات خود را کم کنید و شروع کنید چیزها را به همان صورتی که هستند، بپذیرید. کمی ورزش کنید، غذاهای مناسب بخورید و به قدر کفایت استراحت کنید، آخر هفته‌ی خود را به گشت و گذار بگذرانید، به موسیقی گوش دهید و یا به چشمه‌ی آب گرم بروید. این موارد تنها چندین راهکار هستند که شما را شاد و آرام نگه می‌دارند. با اراده، میل به داشتن یک زندگی سالم‌تر، شادتر، و پربارتر؛ استرس به هر میزانی هم که باشد از بین می‌رود.